بلبرینگ های خودرو های موتور احتراقی ,هیبریدی , برقی
بلبرینگ های (یاتاقان) رایج و مصرفی خودرهای موتور احتراقی ،هیبریدی،برقی
مقدمه :
بلبرینگ ها (یاتاقان) تقریباً دراکثرماشین‌آلات دواراستفاده میشوند. این قطعات را در اندازه های مختلف در تجهیزات از ساعت مچی کوکی ،خطوط مختلف تولید از مواد غذایی ،صنایع فولاد ،نفت و گاز،دریایی ، پتروشیمی ، نیروگاهی ، نظامی ،هوا فضا ،وسایل نقلیه سبک و سنگین مورد استفاده قرار میگیرد تقاضا برای این قطعات رو به افزایش است. همیشه تولید کنندگان از مهندسان طراح به طور فزاینده‌ای خواستار راه حل‌های کوچک‌تر، سبک‌تر و بادوام‌تر هستند تا حتی بیشترین آزمایش شرایط محیطی را نیز برآورده کنند.
تاریخچه :
شروع و ایده پایه فیزیکی بلبرینگ ها به دوران مصر باستان برمی گردد در آن زمان برای جابه جایی تخه سنگ ها برروی زمین از الوارها و استوانه هایی را زیر تخته سنگ ها قرار میدادند تا در مسیر های افقی حرکت بدهند و این موضوع به 2600 سال قبل از میلاد برمی گردد و با تکامل و گذشت زمان تا اوایل سال میلادی از یک کشتی رومی بلبرینگ ساچمه ای چوبی پیدا شد که ظاهرا زیر میز نصب شده بوده و به عنوان میز گردان استفاده می شده است و سپس لئونادرو داوینچی نوعی بلبرینگ ساچمه ای را ارائه داد و اولین مسابقه برای بلبرینگ شکل گرفت و اولین ثبت اختراع در سال 1794صورت گرفت .سپس یک آلیاژ با دمای ذوب پایین توسط ایزاک بابیت ابداع شد و درسال 1873شرکت FAG شروع به ساخت و سنگ زنی ساچمه های فلزی با اندازه های یکسان را شروع کرد و اختراع برای یاتاقان های رولبرینگی به اسم Timkenثبت شدوشرکت SKF یک یاتاقان خود تنظیم را توسعه داد (1907) و در دوران جنگ جهانی یک گروه غیر رسمی در ایالات متحده برای پشتیبانی جنگ برای حمایت تولید کنندگان بلبرینگ به اسم ABMA تشکیل دادند و سازمان AFABMA را در نیوروک به ثبت رساندند با پیشرفت علوم در پی نظریه الاستو-هیدرو-دینامیک مکانیسم عملکرد بلبرینگ‌ها و چرخ‌دنده‌ها منجر به پیشرفت در سنگ‌زنی دقیق و تجهیزات اولتراسونیک شد سپس شرکت های تولید کنند تجهیزات پردازشی با ارائه پردازندها و توسعه ماشین های ابزار دقت ماشین ها را افزایش و در چند بعد توسعه دادند عملا با ماشین های CNC ساخت و دقت کنس داخلی و بیرونی و افزایش سرعت تراش در ایجاد سطح و پیشرفت های علم متالوژی و ریخته گری و روغن های روانکاری و سایر علوم هرکدام توسعه و تولید انواع مدل های بلبرینگ ها را افزایش دادند که در ادامه به بلبرینگ های بدون روغن با فاصله هوایی با استفاده از روش مغناطیسی در حال توسعه هستند.
ناسا ایده فیزیک بلبرینگ را به 9000 سال قبل در سورتمه ها می بیند و شروع عملیاتی را به مصر بر می گرداند .
بلبرینگ ها در موتورهای احتراقی رفت وبرگشتی :
موتور خودرهای سوای و حمل و نقل زمینی و دریایی اکثرا بصورت رفت و برگشتی ساخته می شوند و دارای اصطحکاک بالایی هستند و به مراتب تولید گرمای زیادی دارند سیستم دوار باید بتواند تحمل فشار و دما و نویز های حاصل سیستم رفت و برگشت را تحمل کند اینجا آلیاژ و سیستم ماشین کاری و طراحی شکل و هندسی بلبرینگ با توجه به محل مورد استفاده و سیستم روانکاری و انتقال حرارت اهمیت خود را در عملکرد در شرایط مورد نظر نشان میدهد . در خودرو ها نیز به فراخور محل از انواع بلبرینگ استفاده میشود .
نگاه خلاصه به انواع بلبرینگ های مرسوم در صنعت :
بلبرینگ ها از لحاظ وضعیت قرار گیری و نوع کاربرد به دسته بندی های مختلفی تقسیم می شوند و تابع استاندارد های بین المللی DIN , ISO,ASTM,ANSI تولید و ارائه میشوند .
بلبرینگ های ساچمه ای ،رولبرینگ ، مخروطی ،استوانه ای و کف گرد و غیره .
قفس داخلی بلبرینگ ها با توجه به نوع نیاز و جنس قفس دسته بندی های مختلفی دارند قفس آهنی،برنجی ،فیبر و غیره .
محافظ یا زره بلبرینگ و یاتاقها جهت استفاده در شرایط مختلف از جنس آهن ویا پلیمر ها و وایتون استفاده میشود و در انواع مختلف بدون زره و محافظ می باشند .
سیستم روانکاری بلبرینگ و یاتاقان ها : سیستم روانکاری بستگی به طراحی ماشین و انتخاب نوع بلبرینگ در شرایط محل و محدودیت های طراحی دارد از انواع گریس با دماهای مختلف تا سیستم روانکاری روغن گردش به همراه مجموعه خنک کاری جهت انتقال حرارت استفاده میشود .
ساختار کلی بلبرینگ و یاتاقان :
کنس یا بدنه بیرونی ،کنس یا قسمت داخلی ،قطعات غلتان (ساچمه ،رولر)،قفس نگهدارنده قطعات غلتان،زره یا محافظ،مایع روانکار (گریس ،روغن)
بلبرینگ های مصرفی در خودرو :
بلبرینگ های مصرفی به بلبرینگ هایی گفته میشود در هر دوره کارکرد مشخص باتوجه تعویض سایر تجهیزات بصورت کیت یا ست و مجموعه تعویض میشوند . این بلبرینگ ها شامل بلبرینگ تسمه سفت کن تایم و غلتک های هرزگرد تسمه دینام ،بلبرینگ کلاچ را شامل میشود .
سایر بلبرینگ ها شامل : بلبرینگ پلوس ، بلبرینگ چرخ جلو ،بلبرینگ و توپی چرخ عقب ،بلبرینگ دینام ،لبرینگ سر کمک ،بلبرینگ ژامبون کوچک و بزرگ ،بلبرینگ شیر فرمان ،بلبرینگ کمپرسور کولر،بلبرینگ سر شفت گیربکس و...
مجموعه یاتاقان های ثابت و متحرک میلنگ و بغل یاتاقان هم عملا جز بلبرینگ ها می باشند .
این بلبرینگ ها معمولا ساعت کارکرد بالایی دارند و توصیه میشود با توجه به محل قرار گیری و سختی و نوع دسترسی از برند های مرغوب استفاده شود با توجه به تاریخچه مورد اشاره دو برند معروف معرفی گردید و دقت در اصالت کالا و نوشته و علائم صحیح برند نیز باید مد نظر قرار گیرد علت استفاده هم کامل مشخص هست عملا هزینه های بالای تعمیر و زمان از دست دادن مراجعه حضور و عیب یابی را شامل می شود .
بلبرینگ های موتور هیبریدی :
بلبرینگ های خودرو های هیبریدی :
خودورهای هیبریدی به دو دسته کلی تقسیم می شوند که در برخی سیستم محرک به صورت دیفرانسیل جلو به سیستم موتور احتراق متصل هست و در نوع دوم موتور احتراقی کلا از سیستم جدا و بصورت مولد برق عمل میکند و شارژ باتری را برعهده دارد در سیستم های نوع اول علاوه براینکه بلبرینگ های سیستم قبلی وجود دارد بلبرینگ های بخش موتور برق و سیستم گیربکس بخش برقی نیز اضافه شده است :
این بلبرینگ ها شامل بلبرینگ جلو و عقب موتور برق و بلبرینگ اتصال به گیربکس ورودی و خروجی به سمت چرخ عقب نیز میباشد .
در نوع دوم که موتور فقط بخش شارژ را انجام میدهد دراین مدل مشابه موتور هیبریدی قدیم میباشد و بخش بلبرینگ اتصال به پلوس جلو از طریق موتور وجود ندارد .
بلبرینگ های خودروهای برقی
خودروهای برقی نیز دو نوع سیستم رایج در انتقال قدرت وجود دارد . انتقال قدرت از طریق موتور از بخش دیفرانسیل عقب و یا چهار متحرک در سیستم دیفرانسیل عقب عملا بلبرینگ های سیستم تعلیق و حرکت چرخها شامل بلبرینگ چرخ جلو وعقب و سیستم تعلیق موتور و گیربکس را بطور رایج شامل می شود و در سیستم چهار چرخ متحرک سیستم توزیع شده انتقال قدرت به چهار چرخ و مجموعه چهار ست موتور و چرخ بصورت رایج شامل می شود .
